Rapid shutdown ระบบรักษาความปลอดภัยด้านโซล่าเซลล์ อันดับ 1 ของโลก

ปัจจุบัน ระบบโซล่าเซลล์ได้รับการพัฒนาอย่างก้าวกระโดด ทั้งด้านประสิทธิภาพการผลิตพลังงานที่เพิ่มขึ้น และระบบความปลอดภัยที่ออกแบบมาเป็นอย่างดี แต่หากกล่าวถึงอุบัติเหตุจากระบบโซล่าเซลล์ ในกรณีส่วนใหญ่คงจะหนีไม่พ้น “การเกิดเพลิงไหม้แผงโซล่าเซลล์” โดยในปัจจุบันนี้ก็ยังคงเกิดขึ้นอยู่ ดังนั้นอาจตั้งคำถามได้ว่า ระบบโซล่าเซลล์ที่พัฒนานั้นเพียงพอแล้วหรือไม่? แท้จริงแล้วต้นเหตุที่ทำให้เกิดเพลิงไหม้แผงโซล่าเซลล์ไม่ได้เกิดจากระบบโซล่าเซลล์แต่อย่างใด แต่เกิดจากกิจกรรมอื่นๆ ที่ทำให้เกิดเพลิงไหม้ภายในสถานที่ต่างหาก เพราะระบบโซล่าเซลล์โดยทั่วไป เมื่อเกิดเหตุเพลิงไหม้ขึ้น อินเวอร์เตอร์ชนิด on-grid จะหยุดการทำงานทันที แต่ปัญหาคือ แผงโซล่าเซลล์บนหลังคาจะยังคงผลิตพลังงานอย่างต่อเนื่อง จึงทำให้ความศักย์ของแผงโซล่าเซลล์ในแต่ละสตริงอาจสูงถึง 600 โวลต์ (Vdc) ในขณะที่ไฟฟ้าภายในสถานที่มีแรงดันที่น้อยกว่ามาก ซึ่งกรณีนี้มีผลทำให้เกิดเพลิงที่ลุกลามมากขึ้น และมีความยากลำบากอย่างมากต่อการดับเพลิง อย่างไรก็ตาม ระบบโซล่าเซลล์ที่ดีอย่างแท้จริงนั้น ควรที่จะป้องกันการเกิดเพลิงไหม้ได้ในทุกกรณี อย่างระบบ Rapid shutdown ที่จะหยุดการทำงานของระบบโซล่าเซลล์ทั้งระบบ รวมถึงหยุดการทำงานของแผงโซล่าเซลล์โดยฉุกเฉินได้เมื่อเกิดเพลิงไหม้

Rapid shutdown คือ อะไร ?

ระบบ Rapid shutdown มีมาตรฐาน National Electrical Code (NEC) 2017 จากประเทศสหรัฐอเมริกา ซึ่งได้กำหนดรายละเอียดของข้อกำหนดระบบหยุดทำงานฉุกเฉิน โดยกำหนดเงื่อนไขระดับแรงดันไฟฟ้าตามขอบเขตรอบแผงโซล่าเซลล์เป็นระยะ 1 ฟุต (305 มม.) ในทุกทิศทาง ซึ่งวันที่ 1 มิถุนายน 2565 ประเทศไทยโดยวิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย (วสท.) จะบังคับใช้มาตรฐานความปลอดภัยขั้นสูง (NEC) ในโครงการติดตั้งโซล่าเซลล์ใหม่ทั้งหมดในประเทศไทยเช่นเดียวกัน เพื่อยกระดับมาตรฐานโครงการระบบโซล่าเซลล์ในไ่ทย

Rapid shutdown คือ ระบบที่สร้างความปลอดภัยให้แก่ระบบโซล่าเซลล์ได้อย่างครอบคลุม โดยสามารถลดแรงดันไฟฟ้าในสายเคเบิลด้าน DC (ไฟฟ้ากระแสตรง) ที่อยู่นอกบริเวณอาร์เรย์ ให้เหลือไม่เกิน 30 โวลต์ ภายใน 30 วินาที และลดแรงดันไฟฟ้าในบริเวณอาร์เรย์ให้เหลือไม่เกิน 80 โวลต์ภายใน 30 วินาที ซึ่งทั้งหมดทั้งมวลจะใช้อุปกรณ์ที่ผ่านการทดสอบตามมาตรฐาน UL 3741 เราจะขอยกตัวอย่างอุปกรณ์อย่าง Power Optimizer จากแบรนด์ SolarEdge

Power Optimizer อินเวอเตอร์รองรับ Rapid Shutdown

Power optimizer เป็นอินเวอเตอร์ขนาดเล็กที่ติดตั้งอยู่บริเวณใต้แผงโซล่าเซลล์ แต่จะมีการทำงานที่ผสานทั้ง String Inverter และ Micro-Inverter เข้าด้วยกัน โดยระบบนี้จะทำการปรับกระแสและแรงดันไฟฟ้าฝั่ง (DC) ให้ “เหมาะสม” ก่อนส่งไปยัง String Inverter เพื่อแปลงเป็นกระแสตรง (AC)

โดยในกรณีที่เกิดเพลิงไหม้ภายในสถานที่ที่ติดตั้งโซล่าเซลล์ ทางนักผจญเพลิงจะทำการตัดวงจรไฟฟ้ากระแสสลับ (AC) ออกไป แต่ปัญหาหลักคือไฟฟ้ากระแสตรง (DC) ที่มักจะยังคงทำงานอยู่ เนื่องจากมีการรับแสงแดด ตรงนี้แหละที่อันตราย ซึ่ง Power optimizer จะมีเทคโนโลยี SafeDC™ ที่ช่วยให้ปลอดภัยขึ้น โดยหากเราทำการตัดวงจรไฟฟ้ากระแสสลับ (AC) แรงดันสายไฟฟ้ากระแสตรง (DC) ที่อยู่บนหลังคาจะลดลงต่ำกว่า 60 โวลต์ ซึ่งก็ผ่านข้อกำหนดของ NEC ในเรื่องของ Rapid Shutdown

ทีนี้เมื่อแรงดันไฟฟ้าฝั่ง DC ลดลงแล้ว นอกจากจะช่วยให้นักผจญเพลิงสามารถเข้าไปควบคุมเพลิงได้ง่ายขึ้น ยังช่วยป้องกันผู้ติดตั้งแผงโซล่าเซลล์และเจ้าหน้าที่ทำการบำรุงรักษาระบบ จากแรงดันไฟฟ้า DC แรงสูงได้อีกด้วย

หากเปรียบเทียบกับระบบ String inverter แม้ว่าจะตัดวงจรไฟฟ้ากระแสสลับ (AC) ออกแล้วก็ตาม แต่ไฟฟ้ากระแสตรง (DC) ก็ยังคงมีแรงดันไฟฟ้าที่สูงหลักร้อยโวลต์อยู่ดี เนื่องจากการรับพลังงานแสงอาทิตย์ ซึ่งตรงนี้จะยังไม่ผ่านมาตรฐาน NEC แต่อย่างใด และไม่รองรับระบบ Rapid Shutdown

โดยสรุปแล้วในกรณีที่เกิดเพลิงไหม้ในสถานที่ที่ติดตั้งโซล่าเซลล์ ระบบ Rapid shutdown จะช่วยให้นักผจญเพลิงสามารถหยุดการจ่ายไฟฟ้ากระแสตรง (DC) ภายในสถานที่ได้ โดยเฉพาะบริเวณบนหลังคาที่มีแผงโซล่าเซลล์ ซึ่งจะทำให้ไฟไม่ลุกลามมากขึ้น และช่วยให้นักผจญเพลิงสามารถดับเพลิงที่กำลังลุกไหม้ได้อย่างรวดเร็วและปลอดภัย หากกล่าวถึงในตอนนี้ ระบบจากทาง SolarEdge ถือว่าตอบโจทย์ให้แก่ลูกค้าในทุกทางโดยถือเป็นเทคโนโลยีที่มีความจำเป็นอย่างมากในปัจจุบัน และล่าสุด ไทย โดย พพ. ก็ได้มีกฏบังคับใช้ให้โครงการโซล่ารูฟท็อปที่มีขนาด 200 กิโลวัตต์ขึ้นไป ต้องมีระบบ Rapid Shutdown โดยจะเริ่มบังคับใช้ในวันที่ วันที่ 1 ก.ค. 2023 นี้เป็นต้นไป ตามมาตรฐาน วสท.022013-22 ซึ่งถ้าหากโครงการที่เข้าข่ายไม่มีระบบ Rapid Shutdown ทาง กกพ.จะไม่ออกใบอนุญาตให้ หากใครมีความสนใจเกี่ยวกับระบบ Rapid Shutdown สามารถติดต่อ EGP มาได้เลยครับ ทางเรามีผู้เชี่ยวชาญคอยให้คำปรึกษาอย่างครอบคลุม